Podstawy dietetyki w medycynie chińskiej

Wiedza to świadomość, a później zostaje już tylko cel i działanie. Oczywiście dobrze dobrana i zbilansowana dieta jest tylko jednym z bardzo ważnych elementów zdrowego trybu życia.

Marek Kostecki

6 min read

”Niechaj pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem”
„Po pierwsze nie szkodzić”

Hippokrates z Kos, lekarz grecki ur. ok. 460 p.n.e.
nazwany „ojcem medycyny”

W dobie Internetu jest praktycznie nieograniczony dostęp do poszerzania swojej wiedzy, na temat odpowiedniej diety i zdrowego sposobu życia.

Bardzo dużo informacji na temat zdrowia można pozyskać z ogólnie dostępnej literatury:

  • Hildegardy z Bingen,

  • ojca Klimuszko,

  • Braci Bonifratrów,

  • dr Gersona,

  • prof. dr hab. med. Juliana Aleksandrowicza,

  • doc. dr hab. Aleksandra Ożarowskiego,

  • dr Jadwigi Górnickiej,

  • Giennadija Małachowa,

  • prof. dr n. med. Iwana Nieumywakina,

  • dr Jana Kwaśniewskiego (dieta optymalna),

  • Michała Tombaka,

  • Jean Carper i wielu, wielu innych

Wiedza to świadomość, a później zostaje już tylko cel i działanie. Oczywiście dobrze dobrana i zbilansowana dieta jest tylko jednym z bardzo ważnych elementów zdrowego trybu życia.

Powietrze, którym oddychamy, jakość wody, ruch fizyczny, miejsce zamieszkania, mieszkanie, wyposażenie domu (meble, dywany, podłogi, rodzaj ogrzewania, rośliny), zdrowy sen, nasza praca, relaks, hałas, stres, nasz ubiór, nasze samopoczucie, nasz charakter, stan psychiczny, miłość, sex, rodzina, pieniądze, chemia gospodarcza, kosmetyki, żyły wodne, promieniowanie radiowe i elektromagnetyczne, to również bardzo ważne czynniki wpływające na nasze całe życie.

Człowiek jako istota ludzka to jeden z najbardziej skomplikowanych organizmów na świecie. Ciało człowieka składa się m.in.:

  • z około 80 bilionów (80 000 000 000 000) komórek,

  • mamy ponad 200 rodzajów komórek,

  • każda komórka w każdej sekundzie wykonuje około 30 tysięcy (30 000) różnych operacji,

  • każda komórka składa się z około 90% wody i ma swoją duszę i pamięć,

  • każda błona komórkowa jest 10 tysięcy (10000) razy dziennie atakowana przez wolne rodniki,

  • mamy ponad 206 kości (człowiek dorosły), jako niemowlę mamy ponad 270 kości,

  • mamy ponad 450 mięśni i 9 rodzajów stawów,

  • nasze ciało składa się z około 60-70% wody,

  • płynie w nas około 5 - litrów krwi.

Ludzki mózg składa się z około 20 miliardów (20 000 000 000) komórek, a podobno korzystamy maksymalnie tylko z 10% możliwości naszego mózgu.

Moim skromnym zdaniem mamy tylko 2 rodzaje diety:

  1. dieta oczyszczająca czy naprawcza (krótkoterminowa – 2 - 3 miesiące),

  2. dieta mądra, zbilansowana przez całe życie (odżywianie optymalne).

Jak wysoko przetworzone, zmielone, konserwowane, zmrożone i często syntetyczne produkty mogą być zdrowe? Często spotykam się z pytaniem. Co jest najlepszym źródłem witamin, minerałów, mikroelementów, białek i węglowodanów? Odpowiedź jest tylko jedna: Najlepszym źródłem najlepszych pokarmów są i zawsze będą tylko produkty naturalne i nieprzetworzone z ekologicznych środowisk.

Jeśli nasz organizm jest zaśmiecony, nasze jelita i kosmki jelitowe są obklejone, często mamy w sobie grzyby, pasożyty i robaki, jemy złe pokarmy, jemy źle, to jak możemy cokolwiek prawidłowo wchłaniać i o jakiej florze bakteryjnej w naszych jelitach mówimy?

Z całą stanowczością stwierdzam: Bez oczyszczenia i odkwaszenia naszego organizmu, niestety, będzie komukolwiek trudno dożywić organizm, czyli odzyskać zdrowie.

„Niezależnie od tego, kto był ojcem choroby, zła dieta była na pewno jej matką”

Przysłowie chińskie

Dietetyka i ziołolecznictwo są bardzo ważnymi elementami profilaktyki i leczenia w systemie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC), ale dietetyka jest na pierwszym miejscu. Myśląc logicznie. Co z tego, że przepiszę Tobie najlepsze zioła na twoje dolegliwości, jeśli nadal będziesz popełniał błędy żywieniowe, które będą stwarzać stany zapalne.

Widziałeś już przed chwilą, jak bardzo nasz organizm jest skomplikowany i zróżnicowany. Przez cały czas wykonuje pracę i tylko podczas wypoczynku ma trochę lżej, a naszym zadaniem jest Z A W S Z E go wspomagać.

SMAKI W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ

Oddziaływanie smaków wg TMC (strategia).

Smak kwaśny:

  • działania do wewnątrz, skupiający (ściągający)

  • zachowuje płyny w organizmie i je zatrzymuje.

Smak gorzki:

  • ruch energii w dół (obniżający)

  • odprowadza, wysusza, obniża, uspokaja

Smak słodki, najważniejszy smak dla terapii (odżywczy):

  • ruch energii w górę (unoszący)

  • odżywia, wzmacnia, dodaje energii, harmonizuje, odpręża, nawilża

Smak ostry:

  • ruch energii na zewnątrz i w górę (rozpraszający)

  • rozprasza, porusza, przerywa stagnację, otwiera, powoduje wydzielanie potu.

Smak słony:

  • ruch energii do środka i w dół (ściągający)

  • zmiękcza, odprowadza, złożone działanie (i wysusza, i nawilża).

TERMIKA W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ

Oddziaływanie termiki wg TMC (strategia).

  • Gorące produkty - wzmacniają Yang, wyczerpują Yin, wzmagają krążenie.

  • Ciepłe produkty - ogrzewają, wzmacniają Yang, wznoszą Qi.

  • Neutralne produkty - odżywiają Yang i Yin, budują Qi, odżywiają płyny i krew.

  • Chłodne produkty - odżywiają płyny i krew, równoważą rozgrzewające działanie pokarmów.

  • Zimne produkty - wzmacniają Yin, kierują Qi do środka i w dół. Spowalniają metabolizm, mogą powodować zastoje, w nadmiarze osłabiają Qi i Yang organizmu.

Wg dietetyki TMC powinniśmy codziennie zjadać maksymalnie tylko 3 posiłki.Posiłki powinny być tylko i wyłącznie gotowane; 2 ciepłe i 1 chłodny. Dobrym pomysłem jest ciepła zupa Mocy na śniadanie.

W TMC jest takie powiedzenie:

  • ”Śniadanie zjedz jak król”, czyli najbardziej obfity posiłek,

  • ”Obiad zjedz jak książę”, czyli już dużo mniej obfity posiłek,

  • ”Kolację oddaj wrogowi”, czyli bardzo niewielki posiłek lub bez posiłku.

TABELA TERMIKI

Tabela przedstawiająca zestawienie termiki pokarmowej i termiki przygotowania pokarmów w kolejności od najbardziej gorącego do najbardziej zimnego.

GOTOWANIE WEDŁUG 5 PRZEMIAN

Każdy pokarm jest przynależny (przyporządkowany) do jakiegoś żywiołu. W ogromnym skrócie można powiedzieć, że podczas przygotowywania pokarmu metodą 5 przemian, tak ustalamy składniki przygotowywanego dania, żeby były zgodne z kolejnością przemian żywiołów wg TMC. Przygotowując pokarm po kolei, zgodnie z przemianami, dokładamy pojedyncze składniki do gotowanego dania.

W Dietetyce TMC raczej odrzuca się spożywanie pokarmów surowych, ponieważ uważa się, że podczas gotowania następuje wymieszanie i przetransformowanie pokarmów czyli częściowe ich strawienie. Co tłumaczymy, wchłanialny (odżywczy) dla organizmu człowieka.

Również w dietetyce TMC można spotkać tzw. „zupy mocy”. Są to zupy gotowane na wolnym ogniu nawet przez 48 godzin. Dzięki tak długiemu procesowi gotowania wydobywamy ze wszystkich składników o wiele więcej wartości odżywczych.

Każda woda, którą pijesz powinna być najpierw przegotowana.

Ciekawostka:
W starosłowiańskiej kuchni jest mowa też o termice i zupach mocy, ale gdzieś po drodze w naszej kulturze ta wiedza umknęła. Wraz ze wzrostem świadomości ludzi docieramy na szczęście do starych sprawdzonych metod i tak pojawiły się już na rynku tzw. „wolnowary”. Sam korzystam z takiego urządzenia i z czystym sumieniem polecam.

Kilka najbardziej popularnych pokarmów i napojów.
Przykład przygotowania bulionu według 5 przemian.
  1. Ogień – smak gorzki, kieruje w dół, pobudza przemianę materii:
    -wrzątek, kozieradka (G), kurkuma (C), oregano (C), tymianek (C), korzeń mniszka lek. (Z).

  2. Ziemia – smak słodki, rozprowadza we wszystkich kierunkach, odżywia i nawilża:
    -marchewka (N), pietruszka-korzeń (N), wołowina (N), seler (Ch).

  3. Metal – smak ostry, kieruje w górę i na zewnątrz, oswobadza zastój:
    -cayenne (G), czosnek(G), imbir (G), pieprz (G), ziele angielskie (G), cebula surowa (C), por (C), imbir (C), liść laurowy (C), lubczyk (C), rozmaryn (C), tymianek (C), gęś (N), indyk (N), przepiórka (N).

  4. Woda – smak słony, kieruje w głąb, wzmacnia kości, oswobadza zastój:
    -wieprzowina (N), sól (Z).

  5. Drzewo – smak kwaśny, kieruje do wewnątrz i w dół, sprzyja ochronie soków i ciała:
    pietruszka (C), kurczak (C), kura (C).
    G – gorące / C – ciepłe / N – neutralne / Ch – chłodne / Z – zimne.

PODSUMOWANIE

Jeśli jesteś zdrowy, to wystarczy tylko stosować odpowiednią zróżnicowaną pod względem termiki i żywiołów zdrową dietę na podstawie wiedzy, którą przedstawiłem.

Jeśli Masz natomiast jakiekolwiek kłopoty zdrowotne, to proponuję w pierwszej kolejności udać się do lekarza TMC, po holistyczną (całościową) diagnozę. Często taki lekarz już może zapisać dobrą terapię poprzez dietę lub zioła. Jeśli nie, to wtedy z diagnozą proszę się udać do dietetyka TMC, który ustali stosowną dietę tzw. „naprawczą”.

Jeśli powrócisz do zdrowia, czego Tobie szczerze życzę, to wtedy dopiero zastosuj zbilansowaną dietę.

A jeśli pytasz, jak długo stosować taką dietę? To odpowiadam.

A do końca swojego żywota, jeśli oczywiście chcesz być zdrowy.

Bibliografia:

  1. Iwona Sitko Urbanowicz, DIETETYKA WG TRADYCYJNEJ MEDYCYNY CHIŃSKIEJ, Akademia Terapii Naturalnych - Wrocław, Wrocław 2016.

  2. Marcin Ojrzyński, ZIELARSTWO WEDŁUG TRADYCYJNEJ MEDYCYNY CHIŃSKIEJ, Akademia Terapii Naturalnych Wrocław, Wrocław 27.02.2016.

  3. Mieczysław Szcześniewski, "Podstawy akupunktury", Zakład Wydawnictw Medycyny Naturalnej, Medycyna Naturalna Nr (2) 4/91 Dwumiesięcznik z książką.

  4. Barbara Temelie, "Odżywianie według Pięciu Przemian", Wydanie I, 1992 by Joy Verlag GmbH, D-87477 Sulzberg, Copyright for the edition: 2000 by Wydawnictwo "Czerwony Słoń".

    Polecam następujące źródła wiedzy.

    1. Joerg Kastner „Terapia pożywieniem”. Dietetyka według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej.

    2. Paul Pitford, "Odżywianie dla zdrowia". Tradycje wschodnie i nowoczesna wiedza o żywieniu.

    3. Bożena Żak-Cyran - „Jedz i żyj zgodnie z porami roku”.-

    4. Anna Czelej, "Praktyczne gotowanie według pięciu przemian".

    5. Warsztaty. Gotowanie wg 5 przemian.